Wiceminister nauki: problem oszustw naukowych będzie priorytetem nowego kierownictwa

Prof. Szeptycki w rozmowie z PAP zaznaczył, że problem tzw. papierni (z ang. paper mills) jest znany resortowi.

Problem oszustw naukowych będzie priorytetem nowego kierownictwa - zapowiedział w rozmowie z PAP wiceminister nauki prof. Andrzej Szeptycki. Podkreślił, że ukrócenie tego procederu wymaga m.in. odpowiednich narzędzi informatycznych oraz współpracy z krajowymi i międzynarodowymi bazami publikacji.

Papiernie, czyli fabryki artykułów naukowych, to grupy osób i firmy, które tworzą publikacje na żądanie, na podstawie sfałszowanych i zmanipulowanych danych oraz plagiatów cudzych prac. Niektórzy badacze stosują takie praktyki, by zwiększyć liczbę swoich publikacji i cytowań. Papiernie za opłatą "produkują" artykuły i oferują dopisywanie ich współautorów.

Wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego prof. Szeptycki przypomniał, że najważniejszym zadaniem naukowców - oprócz nauczania - jest praca naukowa. "Jeżeli ta praca naukowa jest w sposób systematyczny fałszowana, czy to poprzez publikowanie swoich prac w drapieżnych czasopismach, które nie sprawdzają ich jakości, czy też jeszcze gorzej - poprzez publikowanie prac, których się nie jest autorem, to jest to po prostu oszustwo zawodowe" - ocenił.

Podkreślił, że naprawa tego procederu wymaga podjęcia systematycznych działań, które ukrócą te praktyki. "Wymaga to rozwoju odpowiednich narzędzi informatycznych we współpracy z krajowymi i międzynarodowymi bazami, które indeksują publikacje naukowców" - stwierdził.

Wiceminister przypomniał, że w ostatnich tygodniach nastąpiła zmiana kierownictwa w resorcie nauki. Chodziło o złożenie rezygnacji przez poprzedniego ministra Dariusza Wieczorka.

Zapowiedział, że w ramach nowego kierownictwa planowane jest działanie na najbliższe tygodnie oraz miesiące i temat nieuczciwych naukowców będzie "jednym z priorytetów".

Dodał, że w resorcie przygotowane zostały pisma do Politechniki Gdańskiej i Politechniki Śląskiej w sprawie wyjaśnienia informacji prasowych dotyczących nierzetelnych praktyk pracowników tych uczelni w kontekście programu "Inicjatywa Doskonałości - Uczelnia Badawcza".

Zaznaczył, że podczas prac nad nową punktacją czasopism i wydawnictw problem nierzetelnych praktyk, w tym papierni, również zostanie wzięty pod uwagę.

W sprawie paper mills wypowiedziała się Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP). W opublikowanym kilka dni temu dokumencie dot. przestrzegania zasad etyki w badaniach naukowych i upowszechniania ich wyników napisała, że z głębokim niepokojem obserwuje rozwój zorganizowanych systemów umożliwiających manipulację danymi naukowymi oraz masową produkcję nierzetelnych publikacji.

Zapewniono, że KRASP stanowczo potępia wszelkie praktyki naruszające integralność badań naukowych i podważające zaufanie do nauki. Podkreślono, że nic nie zwalnia badaczy i organizacji reprezentujących środowiska naukowe z troski o przestrzeganie fundamentalnych zasad etycznych w prowadzeniu badań i publikowaniu ich efektów.

Piotr Mirowicz (PAP)

pm/ zan/ lm/