Zaburzenia hormonalne u kobiet stanowią coraz poważniejszy problem. Dotyczą zarówno młodych dziewcząt w okresie dojrzewania, jak i kobiet w wieku reprodukcyjnym i po menopauzie. Zaburzenia hormonalne znacząco obniżają komfort życia, dlatego wymagają leczenia, a wcześniej diagnozy. Jak zdiagnozować zaburzenia hormonalne? Z pomocą przychodzi ginekolog online.

Co to są zaburzenia hormonalne?

Hormony to substancje chemiczne produkowane przez gruczoły dokrewne. Pełnią one kluczową rolę w regulacji wielu procesów w organizmie, takich jak:

• metabolizm,
• wzrost,
• nastrój,
• funkcjonowanie układu rozrodczego.

Hormony powstają w różnych częściach ciała, m.in. w tarczycy, przysadce mózgowej, nadnerczach, jajnikach, trzustce oraz jądrach. Każdy z tych gruczołów produkuje specyficzne hormony, które odpowiadają za różne funkcje, np. te produkowane w tarczycy regulują tempo przemiany materii, a estrogeny i progesteron powstałe w jajnikach kontrolują cykl menstruacyjny u kobiet. 

Z racji tego, że hormony odpowiadają za wiele życiowych procesów, ich nadmiar lub niedobór jest niewskazany. Gdy taki stan występuje, mówimy o zaburzeniach hormonalnych, inaczej endokrynologicznych. Mogą one dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn, choć najczęściej diagnozuje się je u pań. Szacuje się, że w Polsce z zaburzeniami hormonalnymi mierzy się ok. 30% kobiet. Ich przyczyną mogą być zarówno czynniki wewnętrzne, jak i zewnętrzne.

Za jedno z najczęstszych źródeł problemów z hormonami uważa się stres, który zakłóca pracę gruczołów wewnętrznych. Inne czynniki to:

• niewłaściwa dieta,
• brak aktywności fizycznej.
• zaburzenia snu,
• nadmierne obciążenie organizmu toksynami.

Problemy z równowagą hormonalną mogą być też wynikiem chorób takich jak zespół policystycznych jajników (PCOS), niedoczynność lub nadczynność tarczycy, guzy przysadki mózgowej czy choroby autoimmunologiczne. Dodatkowo zmiany hormonalne często występują naturalnie w okresach takich jak dojrzewanie, ciąża, menopauza czy po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej. W niektórych przypadkach przyczyną mogą być również genetyka. To, że ma się do czynienia z zaburzeniami hormonalnymi, można poznać po charakterystycznych objawach. Do tych najwcześniej występujących zalicza się:

• nieregularne cykle menstruacyjne lub ich brak,
• problemy z zajściem w ciążę i/lub jej donoszeniem,
• wahania nastroju i drażliwość,
• nadmierne zmęczenie,
• nagłe zmiany masy ciała (przybieranie lub utrata),
• problemy ze skórą, takie jak trądzik, suchość lub łojotok,
• wypadanie włosów lub nadmierne owłosienie,
• problemy ze snem, w tym bezsenność,
• obniżone libido.

Każdy z tych objawów może wskazywać na zaburzenia hormonalne i powinien skłonić do konsultacji lekarskiej. Pomocy w diagnozie i leczeniu udzieli zarówno ginekolog online, jak i endokrynolog.

Jak wygląda diagnoza zaburzeń hormonalnych online?

Diagnoza zaburzeń hormonalnych online opiera się głównie na dokładnym wywiadzie medycznym i analizie objawów zgłaszanych przez pacjentkę. W czasie konsultacji ginekolog online zadaje pytania dotyczące m.in. regularności cyklu, poziomu energii, zmian nastroju, wahań w masie ciała oraz problemów ze skórą. Oceniając odpowiedzi, wystawia skierowanie online na odpowiednie badania, które pozwolą postawić dokładną diagnozę. 

Po otrzymaniu ich wyników przeprowadzana jest kolejna konsultacja, na której ginekolog zdalnie potwierdza diagnozę i omawia plan leczenia. Jeśli specjalista uzna to za konieczne, poprosi o wsparcie lekarza z inną specjalizacją - np. endokrynologa lub diabetologa, jeśli pacjentka zmaga się z cukrzycą. Konsultacje online w wymienionymi wyżej specjalistami oferuje serwis MED24. Poddczas konsultacji lekarz może wystawić L4 online, jeżeli uzna taką potrzebę. 

Jakie badania zleca ginekolog online w celu diagnozy zaburzeń hormonalnych?

Diagnostyka zaburzeń endokrynologicznych opiera się przede wszystkim na ocenie poziomu hormonów. Aby było to możliwe, konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych, na które potrzebne jest skierowanie online. To, na jakie badania ginekolog wypisze skierowanie, zależy od wywiadu medycznego i wstępnej diagnozy. Podstawą zawsze jest morfologia. Oprócz tego często pacjentka musi też wykonać badania poziomu:

• estrogenów i progesteronu,
• FSH (hormon folikulotropowy) i LH (hormon luteinizujący),
• prolaktyny,
• testosteronu,
• TSH (hormon tyreotropowy) oraz hormony tarczycy (FT3, FT4),
• DHEA-S (dehydroepiandrosteron),
• Kortyzolu,
• insuliny i glukozy na czczo.

Na podstawie wyników tych badań ginekolog w czasie konsultacji medycznej online w MED24 jest w stanie ocenić stan gospodarki hormonalnej pacjentki i zaplanować dalsze leczenie lub terapię.

Leczenie zaburzeń hormonalnych – jak może wyglądać wizyta online?

W leczeniu zaburzeń hormonalnych stosuje się przede wszystkim leki regulujące wydzielanie hormonów. Farmaceutyki mogą mieć formę tabletek, plastrów hormonalnych, kremów lub zastrzyków. W leczeniu zastosowanie mogą także znaleźć leki antykoncepcyjne, które pomagają wyregulować cykl menstruacyjny i zmniejszyć objawy zaburzeń, takich jak trądzik czy nadmierne owłosienie. W przypadku, gdy problemy z hormonami wynikają z tarczycy, ginekolog online może przepisać leki regulujące poziom jej hormonów, np. lewotyroksynę. Natomiast przy hiperprolaktynemii (nadmiar prolaktyny) rekomendowane są preparaty na bazie bromokryptyny czy kabergoliny.

Dostęp do omówionych farmaceutyków jest regulowany, dlatego jeśli ginekolog zdecyduje się je zastosować w terapii, konieczna będzie recepta online. Ginekolog ma możliwość wystawienia jej w czasie teleporady, a pacjentka może ją zrealizować w aptece stacjonarnej lub internetowej.

Oprócz farmakologii ginekolog online może również zarekomendować wspieranie organizmu naturalnymi metodami. Do tych najpowszechniejszych należy utrzymanie odpowiedniej diety. W przypadku problemów endokrynologicznych powinna ona bazować na produktach wspierających równowagę hormonalną, takich jak:

• zielona herbata,
• kwasy tłuszczowe omega-3 (pomagają obniżyć poziom kortyzolu),
• zioło Ashwagandha,
• lukrecja,
• olej z wiesiołka lub z ogórecznika,
• nasiona konopi.

Oprócz diety zalecana jest również regularna aktywność fizyczna, unikanie stresu oraz suplementacja witaminami D, B6, B12 i magnezem.

Jakie zaburzenia hormonalne może zdiagnozować ginekolog online?

Zaburzenia hormonalne mogą przybierać wiele form. Każda z nich ma nieco inne objawy, a także wymaga odmiennego leczenia. Schorzenia najczęściej rozpoznawane przez ginekologa online to:

• zespół policystycznych jajników (PCOS) – to jedno z najczęściej diagnozowanych zaburzeń hormonalnych u kobiet. Objawia się nieregularnymi miesiączkami, trądzikiem, nadmiernym owłosieniem (hirsutyzm), problemami z owulacją oraz trudnościami z zajściem w ciążę. Ginekolog online może zdiagnozować PCOS na podstawie objawów, wyników badań poziomu hormonów oraz USG jajników;
• zaburzenia miesiączkowania – nieregularne cykle, zbyt obfite miesiączki (menorrhagia) lub ich brak (amenorrhea) mogą wskazywać na problemy hormonalne;
• menopauza i perimenopauza – te zaburzenia objawiają się nieregularnymi miesiączkami, uderzeniami gorąca, zmiennością nastroju, suchością pochwy oraz problemami ze snem. Aby je potwierdzić, ginekolog online może zlecić badania hormonalne (FSH, estradiol);
• problemy z tarczycą – zaburzenia hormonalne tarczycy, takie jak niedoczynność (hipotyreoza) czy nadczynność (hipertyreoza), mogą być diagnozowane online na podstawie objawów, takich jak wahania wagi, zmęczenie, problemy skórne, zaburzenia miesiączkowania oraz wyniki badań krwi (TSH, FT3, FT4);
• hiperprolaktynemia – podwyższony poziom prolaktyny może powodować problemy z owulacją, brak miesiączki oraz mlekotok;
• zaburzenia poziomu testosteronu – nadmiar tego hormonu może prowadzić do objawów takich jak trądzik, nadmierne owłosienie, a także problemy z miesiączkowaniem;
• zaburzenia związane z kortyzolem – przewlekły stres może prowadzić do podwyższonego poziomu kortyzolu, co może wpływać na cykl menstruacyjny, wagę i samopoczucie.

Kiedy wizyta online może być niewystarczająca?

Nadmiar lub niedobór hormonów może prowadzić do różnorodnych zaburzeń endokrynologicznych. Ich rozpoznanie bywa trudne, ponieważ często objawy są subtelne i podobne do tych występujących przy innych schorzeniach. To dlatego samodzielna diagnoza jest niemożliwa, a wizyta u ginekologa staje się koniecznością. Wygodnym rozwiązaniem jest konsultacja online, jednak nie zawsze jest ona wystarczająca do postawienia pełnej diagnozy.

Wizyta w stacjonarnym gabinecie ginekologa będzie niezbędna w przypadku konieczności wykonania badania fizykalnego oceniającego niektóre z objawów, np. ból w podbrzuszu czy guz w okolicy jajników. Do gabinetu osobiście trzeba się również udać na badania, m.in. USG, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny czy badania poziomu hormonów. Te badania są kluczowe dla uzyskania pełnego obrazu stanu zdrowia pacjentki i nie mogą być przeprowadzone w formie zdalnej - można jednak na nie uzyskać skierowanie online od lekarza na telefon. 

Zalety konsultacji online w diagnostyce zaburzeń hormonalnych

Konsultacje z ginekologiem online cieszą się stale rosnącą popularnością. Oferują one pacjentom wiele korzyści, z których najważniejszą jest łatwy dostęp do specjalisty. Brak konieczności czekania na wizytę w gabinecie pozwala na szybkie uzyskanie porady, a w przypadku problemów zdrowotnych, daje szansę na bezzwłoczne uzyskanie skierowania online na badania i sprawną diagnostykę. Warto tu wspomnieć, że dla kobiet z mniejszych miast, gdzie dostępność do ginekologa jest ograniczona, teleporada jest często jedyną drogą do uzyskania pomocy. Daje im też możliwość uzyskania skierowania online na badania, bez konieczności ponoszenia kosztów dojazdu do specjalistów.

Konsultacje zdalne to także wygoda i komfort. Pacjentki nie muszą martwić się o dojazd, parking czy długie czekanie na swoją kolej u lekarza – ginekologa. Minimalizuje to stres związany z wizytą i pozwala otwarcie i swobodnie rozmawiać z ginekologiem na temat występujących problemów. Brak presji pozwala natomiast na udzielanie szczegółowych odpowiedzi na pytania, a tym samym ułatwia diagnozę i dobranie odpowiedniego leczenia.