Żółte podniebienie - co może oznaczać i jakie są przyczyny?

Zmiany na podniebieniu (z łac. palatum) miękkim i twardym oraz języku mogą manifestować różne stany chorobowe (zaburzenia ogólnoustrojowe lub poważne schorzenia). Nienaturalny kolor podniebienia w jamie ustnej często skłania pacjentów do wizyty u lekarza pierwszego kontaktu. Co oznacza żółte podniebienie u dorosłego człowieka i niemowlaka? Jakie są najczęstsze czynniki sprawcze żółtego podniebienia?

Jak powinno wyglądać zdrowe podniebienie i język? O równowadze w jamie ustnej świadczy m.in. brak jakichkolwiek nalotów, guzków, aft, nieprzyjemnego zapachu, uczucia suchości, pieczenia. Język powinien być giętki, jasnoróżowy, wilgotny, pokryty małymi brodawkami językowymi.

Żółte podniebienie i nalot na języku o tymże zabarwieniu mogą sygnalizować rozmaite problemy zdrowotne – od infekcji bakteryjnych, przez nadmierne palenie papierosów, zaniedbania higieny jamy ustnej, do groźnych nie tylko dla zdrowia, lecz także życia pacjenta nowotworów jamy ustnej. Warto podkreślić, że charakterystyczne, żółte podniebienie i język mogą być też zabarwione wskutek spożywanych pokarmów np. z dużą ilością curry lub kurkumy.

Niejednokrotnie czynnikiem sprawczym żółtego podniebienia i nalotu na języku jest niedostateczna dbałość o higienę jamy ustnej. Wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy, że poza codziennym szczotkowaniem zębów (minimum dwa razy dziennie, a najlepiej po każdym posiłku) należy również każdorazowo czyścić język – większość szczoteczek do zębów posiada specjalne wypustki na tylnej główce przeznaczone właśnie do tej czynności. Zaniedbania w higienie jamy ustnej powodują też przykry zapach z ust, który często jest objawem towarzyszącym żółtemu podniebieniu i nieestetycznemu nalotowi na języku.

O czym jeszcze może świadczyć żółte podniebienie? Otóż nalot w tym kolorze może mieć charakter grzybiczy i być symptomem kandydozy (grzybicy jamy ustnej, którą wywołują drożdżaki z rodzaju Candida albicans). Do rozwoju tej choroby przyczynia się:

• nieodpowiednia dieta (zwłaszcza niedobór witaminy B2),
• niektóre leki (także tabletki antykoncepcyjne),
• zaburzenia pracy układu immunologicznego,
• niedokrwistość.

Inne typowe objawy grzybicy jamy ustnej to nadżerki w kącikach ust, środkowe romboidalne zapalenie języka, owrzodzenia, pieczenie. Kandydozę leczy się miejscowo, stosując antygrzybiczne maści lub w razie konieczności za pomocą terapii doustnej.

Żółte podniebienie zaobserwowane przez rodziców u noworodka może świadczyć o wystąpieniu tzw. pereł Epsteina – to niewielkie (do 3 mm), liczne grudki lub krostki o żółtawym zabarwieniu, które często zlewając się w całość, sprawiają wrażenie jednolitego żółtego podniebienia (a dokładnie charakterystycznego nalotu wokół szwu podniebiennego). Warto nadmienić, że perły Epsteina nie wymagają leczenia, są niebolesne i samoistnie zanikają w ciągu kilku tygodni.

Białe lub żółtawe podniebienie oraz język czasami są objawem zmian nowotworowych jamy ustnej, zwłaszcza, jeśli chory obserwuje u siebie inne charakterystyczne symptomy, takie jak:

• drętwienie języka i podniebienia,
• powiększone węzły chłonne,
• zmiana barwy głosu,
• problemy z przeżuwaniem pokarmów.

Szybkie podjęcie leczenia (operacyjnego lub radioterapii) zwiększa szanse na całkowite wyleczenie. Oznaką jakiej innej choroby może być jeszcze żółte podniebienie i język?

W przebiegu anginy (tj. ostrego zapalenia gardła i migdałków podniebiennych), która jest powszechnie występującą chorobą o podłożu wirusowym, zauważalne są biało-żółte naloty w jamie ustnej, na migdałkach i języku. Inne typowe objawy w przypadku tego schorzenia to:

• nieżyt nosa,
• obrzęk i ból gardła,
• chrypka,
• kichanie,
• złe samopoczucie,
• stan podgorączkowy lub gorączka.

Jak widać, istnieje wiele przyczyn żółtego podniebienia – jeśli mimo dbałości o higienę jamy ustnej ten symptom utrzymuje się dłużej niż 2 tygodnie lub towarzyszą mu inne wspomniane objawy, warto skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu.