Przekładnie zębate i ślimakowe – czym są i do czego służą?

Przekładnia to mechanizm, który znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach: w samochodach, maszynach, a nawet w małych urządzeniach elektrycznych. Są one odpowiedzialne za przenoszenie mocy lub, w zależności od typu, za zwiększanie przełożenia w celu uzyskania np. wyższego momentu obrotowego. Jednocześnie przekładnie są bardzo wytrzymałymi komponentami ze względu na ich trudne warunki pracy. Wyjaśniamy, jak one działają i w jakich obszarach są stosowane.

Przekładnia zębata to rodzaj mechanicznej przekładni, w której moment obrotowy jest przenoszony za pośrednictwem połączonych ze sobą kół zębatych. Przekładnie służą do przenoszenia mocy pomiędzy wałami czynnymi i biernymi. Proces ten odbywa się poprzez zmianę prędkości obrotowej wału napędowego. Krótko mówiąc, jest to kwestia przeniesienia momentu obrotowego ze źródła do odbiorcy.

Przekładnie ślimakowe to rodzaj przekładni z wałami prostokątnymi, gdzie przekładnia ślimakowa przypomina wirnik śrubowy z gwintem w kształcie trapezu. Współpracuje ona ze ślimacznicą, która jest przekładnią wklęsłą o przekroju wzdłużnym i zębach walcowych. Przekładnia ślimakowa może wytrzymać większe obciążenia, a powierzchnia styku jest liniowa. Przy odpowiednich parametrach przekładnia ślimakowa może być mechanizmem samohamownym.

Łatwo zatem dojść do wniosku, że precyzja wykonania tych elementów odgrywa kluczową rolę, a na zmmborkowscy.pl można znaleźć między innymi wysokiej jakości przekładnie zębate i ślimakowe. Kolejnym ważnym aspektem są parametry wykorzystywane do pomiaru pracy przekładni. O przełożeniu geometrycznym mówimy wtedy, gdy ich wielkość jest określona przez wielkość koła zębatego. Przełożenie kinetyczne jest określane przez parametry dwóch prędkości obrotowych, wału czynnego i biernego. Przełożenie dynamiczne jest obliczane przy użyciu parametrów przełożenia kinetycznego.

Przekładnie zębate są stosowane w wielu różnych gałęziach przemysłu, od farmacji, przez budownictwo, po rolnictwo. Są one stosowane w szerokiej gamie urządzeń mechanicznych.

Do wyboru są przekładnie jednostopniowe, tzn. takie, w których para kół współpracuje ze sobą, oraz przekładnie wielostopniowe ze współpracą szeregową. W tym ostatnim przypadku, przekładnie mogą być stopniowane poprzez zwiększenie lub zmianę liczby zębów. Zębatka może pracować z listwą zębatą – wtedy mówimy o zmianie ruchu obrotowego w posuwisty.

Najciekawszym rozwiązaniem jest zastosowanie przekładni ślimakowej. Stosuje się je w celu uzyskania większego momentu obrotowego, np. o przełożeniu 100:1. Stosuje się je w urządzeniach rozdzielających, takich jak rozdzielacz, napęd stołu frezarskiego lub układ kierowniczy samochodu. Daje to efekt lekkości, np. przy skręcaniu kierownicą, nawet gdy dotyczy to dwóch gumowych opon przyciskanych całą masą pojazdu do podłoża.