Przymusowy odkup akcji: kiedy jest zalecany? Jak wygląda procedura?

W świecie biznesu bardzo często dochodzi do wszelkiego rodzaju transakcji mających na celu zmianę właściciela udziałów w firmie. Wśród niezwykle popularnych działań na gruncie prawa handlowego można wyróżnić między innymi przymusowy wykup akcji lub żądanie odkupu akcji. O czym dokładnie mowa, kiedy mamy z tym do czynienia i jak wyglądają w takich przypadkach procedury? Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Kodeks spółek handlowych to jeden z najważniejszych aktów prawnych regulujący wszystkie aspekty funkcjonowania podmiotów gospodarczych uznanych przez sąd rejestrowy. To właśnie tam znajdziemy normy dotyczące np. wspomnianego już przymusowego wykupu akcji czy żądania odkupu akcji. Sprawdźmy, czym są oba instrumenty i kiedy zaleca się ich użycie.

Przymusowy wykup akcji (tj. aqueeze-out) jest możliwy w przypadku, gdy akcjonariusze większościowi, którzy osiągnęli wystarczającą do tego liczbę głosów lub określony udział w kapitale zakładowym, złożą akcjonariuszom mniejszościowym żądanie wykupu od nich akcji. Koniec końców może dojść do zbycia akcji nawet bez zgody akcjonariuszy, do których należą. Przedmiotem przymusowego wykupu mogą być akcje, które stanowią nie więcej niż 5% w kapitale zakładowym spółki. Uprawnionymi do żądania wykupu jest akcjonariusz lub nie więcej niż pięciu akcjonariuszy posiadających łącznie 95% kapitału, przy czym każdy musi mieć nie mniej niż 5%. W kwestiach formalnych, jak i ustalenia ceny wykupu akcji warto sięgnąć po fachowe wsparcie na Rzeczoznawcy.net.pl.

Przymusowy odkup akcji, zwany sell-out right, to natomiast sytuacja, w której akcjonariusze mniejszościowi kierują do akcjonariusza lub akcjonariuszy większościowych żądania o odkupie akcji. W praktycznym wymiarze zarówno o przymusowym wykupie akcji, jak i ich odkupie mówimy najczęściej wówczas, gdy bardzo duża część akcji znajduje się w rękach zaledwie jednego lub kilku akcjonariuszy. Z jednej strony działanie takie ma na celu ochronę prawa akcjonariusza mniejszościowego do tego, aby mieli oni realny wpływ na funkcjonowanie spółki poprzez nabycie akcji, które dadzą taką możliwość.

Z drugiej jednak akcjonariusze większościowi mogą być ograniczani lub wręcz blokowani przez kilku akcjonariuszy mniejszościowych. W tych okolicznościach finalizacja nabycia akcji akcjonariuszy mniejszościowych prowadzi do zmniejszenia kosztów związanych właśnie z tym, w jaki sposób działają drobni akcjonariusze. Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie: Rzeczoznawcy.net.pl.

Prawo spółek dokładnie określa procedury postępowania w przypadku wykupu, jak i odkupu akcji przy spółkach publicznych oraz niepublicznych. Żądanie przymusowego odkupu akcji ma zazwyczaj formę wniosku adresowanego do zarządu. Punkt taki może znaleźć się wtedy w porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia akcjonariuszy, ponieważ to właśnie uchwała walnego zgromadzenia podjęta bezwzględną większością głosów jest podstawą do dalszych działań w tej materii. Każdy akcjonariusz mniejszościowy powinien przekazać spółce wszelkie dokumenty akcji, a do chwili otrzymania całej kwoty odkupu utrzymuje wszystkie uprawnienia wynikające z posiadanych akcji.