Zderzenie z pojazdem uprzywilejowanym - co wtedy?

Mimo że większość kierowców zna przepisy ruchu drogowego (przynajmniej w teorii), to pojawienie się samochodu uprzywilejowanego na drodze sprawia, że część z nich zaczyna wykonywać dziwne i niespodziewane manewry. Niestety zdarzają się także sytuacje, w których dochodzi do kolizji z karetką czy radiowozem. Czy to zawsze jest wina zwykłego kierowcy? Jak nie dopuścić do takiej sytuacji? I jakie samochody zaliczane są do kategorii uprzywilejowanych?

Jak sama nazwa wskazuje, samochody uprzywilejowane traktuje się w wyjątkowy sposób na drodze. Pozostali uczestnicy ruchu są ostrzegani za pomocą sygnałów świetlnych i dźwiękowych o zbliżaniu się takiego pojazdu. Maja wtedy obowiązek umożliwić mu przejazd, poprzez zjechanie na bok lub zatrzymanie się. Jednak czasami nieostrożność lub czynniki losowe sprawiają, że dochodzi do wypadku lub stłuczki z takim samochodem. Jak postępować w przypadku, kiedy zdarzy się kolizja z pojazdem uprzywilejowanym, kto ponosi odpowiedzialność?

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że jeśli samochód uprzywilejowany ma dodatkowe uprawnieania, to wina zawsze leży po stronie zwykłego kierowcy. Nic bardziej mylnego! Po pierwsze osoba kierująca karetką czy radiowozem, wjeżdżając na skrzyżowania na czerwonym świetle, musi zachować szczególna ostrożność, zwolnić i ostrzec innych uczestników ruchu sygnałem świetlnym i dźwiękowym. Zasada ta dotyczy także innych manewrów łamiących zasady ruchu drogowe. 

Jeśli dojdzie do zderzenia z samochodem uprzywilejowanym, to badane jest, czy pojazd ten jechał na sygnale. Sprawdzane jest także, czy drugi uczestnik ruchu biorący udział w zdarzeniu drogowym, miał możliwość zareagować - czy widział i słyszał pojazd uprzywilejowany. Określenie winnego takiej kolizji często jest bardzo trudne i trafia do rozstrzygnięcia przed sąd. 

Jeszcze nie tak dawno, bo do 6 grudnia 2019 roku, tworzenie tak zwanych “korytarzy życia” było dobrą praktyka kierowców, a nie sprecyzowanym przepisem. Jednak od tego dnia to się zmieniło. Ustawodawca dokładnie określił, w jaki sposób powinien powstawać “korytarz życia” na drogach. I tak:

• Na drogach jednojezdniowych o dwóch pasach, kierowcy zjeżdżają do prawej krawędzi jezdni. 
• Na drogach z wieloma pasami w jednym kierunku, pojazdy poruszające się skrajnym lewym pasem zjeżdżają do lewej strony, pozostali do prawej. 

Kierowca mający pierwszeństwo na skrzyżowaniu, widząc samochód uprzywilejowany, powinien się zatrzymać, by umożliwić mu bezpieczny przejazd. Karetka czy straż pożarna przed wjechaniem zwolni i wyśle dodatkowe sygnały dźwiękowe o różnej tonacji - musi także wysyłać sygnały świetlne w kolorze niebieskim lub czerwonym oraz mieć włączone światła mijania bądź drogowe.

Kierowca samochodu uprzywilejowanego nie musi stosować się do przepisów ruchu drogowego podczas wykonywania swoich obowiązków, jeśli:

• uczestniczy w akcji ratunkowej,
• bierze udział w przejeździe kolumny pojazdów uprzywilejowanych,
• chroni osoby zajmujące stanowiska państwowe (jeśli przysługuje im ochrona).

Samochód uprzywilejowany musi jechać na sygnale. Jeśli nie wysyła niebieskich lub czerwonych sygnałów świetlnych, to nie bierze udziału w wymienionych powyżej czynnościach i powinien stosować się do przepisów ruchu drogowego, tak, jak każdy inny uczestnik ruchu. 

Mimo uprzywilejowania kierowca karetki lub wozu strażackiego musi zachować szczególną ostrożność i nie może ignorować zachowań innych uczestników ruchu. 

W Kodeksie Drogowym można znaleźć listę pojazdów uprzywilejowanych. Jest ona dość długa. Przepisy mówią, że uprzywilejowane są:

• pojazdy zawodowej i ochotniczej straży pożarnej,
• pojazdy policji,
• karetki pogotowia ratunkowego - ambulanse,
• pojazdy SOP - Straży Ochrony Kolei,
• pojazdy Straży Granicznej,
• pojazdy straży miejskiej i gminnej,
• pojazdy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu (SOP, CBA, ITD, SW, żandarmeria, SKW, SWW),
• pojazdy Służby Celnej,
• pojazdy Straży Leśnej,
• pojazdy Służby Parków Narodowych.

Dodatkowo minister odpowiedzialny za sprawy wewnętrzne może uznać inne jednostki za pojazdy uprzywilejowane, jeżeli zostaną one użyte w celu ratowania życia lub zdrowia.

Pojazd uprzywilejowany jest zobowiązany prawnie do posiadania ubezpieczenia OC. Jeśli przydarzy Ci się kolizja z takim pojazdem i wina za zdarzenie będzie leżeć po stronie kierowcy pojazdy uprzywilejowanego, to możesz się ubiegać o odszkodowanie od ubezpieczyciela sprawcy.

Pamiętaj, że ubezpieczenie OC jest obowiązkowe, a jego zakres jest taki sam u każdego ubezpieczyciela, dlatego nie ma sensu płacić za nie więcej. Jeśli szukasz ubezpieczenia samochodu, to zajrzyj tutaj: https://mubi.pl/ubezpieczenie-samochodu/.