W sercu kościoła św. Jana Chrzciciela w Legnicy kryje się jedna z najcenniejszych pereł barokowej sztuki na Śląsku. Mauzoleum Piastów, powstałe w latach 1677–1679, to nie tylko miejsce pochówku ostatnich książąt legnicko-brzeskich, ale także wybitne dzieło łączące w harmonijną całość architekturę, rzeźbę i malarstwo.

Nekropolia rodu Piastów legnicko-brzeskich

Kościół św. Jana Chrzciciela pełnił rolę nekropolii Piastów od połowy XVI wieku. W jego wnętrzu znajdowały się liczne nagrobki, epitafia i trumny książęce. Po wygaśnięciu dynastii, w prezbiterium świątyni wzniesiono mauzoleum, które przetrwało do dziś mimo burzliwych dziejów samego kościoła.

Fundacja księżnej Ludwiki

Ostatnim władcą śląskiej linii Piastów był Jerzy Wilhelm (1660–1675), który panował zaledwie osiem miesięcy. Po jego śmierci matka, księżna Ludwika Anhalt-Dessau, postanowiła stworzyć kaplicę grobową jako pomnik całej dynastii. Projekt powierzono włoskiemu architektowi Carlo Rossiemu, który wykorzystał fragment gotyckiego chóru, tworząc barokowe wnętrze na planie koła, nakryte kopułą i uzupełnione o kryptę.

[FOTORELACJA]22598[/FOTORELACJA]

Rzeźbiarskie arcydzieła Macieja Rauchmillera

Największą ozdobą mauzoleum są cztery alabastrowe posągi autorstwa wiedeńskiego rzeźbiarza Macieja Rauchmillera. Ukazują one księcia Chrystiana, księżną Ludwikę, Jerzego Wilhelma i jego siostrę Karolinę, przedstawionych w symbolicznej „ostatniej rozmowie”. Dialogi wyryte na cokołach rzeźb podkreślają dramat wygaśnięcia dynastii.

Malarska opowieść o potędze i przemijaniu

W centralnej części kopuły znajduje się fresk przedstawiający boga słońca Heliosa, zatrzymującego rydwan – alegoria przemijania i kresu nawet największych potęg. Malowidła we wnękach i na ścianach ukazują historię polskich Piastów oraz śląskiej linii rodu – od legendarnych początków po ostatnie polityczne gesty Jerzego Wilhelma.

Miejsce spoczynku ostatnich Piastów

W mauzoleum spoczywają sarkofagi księcia Chrystiana, jego żony Ludwiki oraz ich syna Jerzego Wilhelma. Wykonane z posrebrzonej miedzi i ozdobione złoceniami, stanowią wybitne dzieła sztuki sepulkralnej. Symboliczne motywy, takie jak przełamana tarcza herbowa czy kwiat aloesu, przypominają o końcu dynastii, a słoneczniki – o nadziei na zmartwychwstanie.

Konserwacja i obecny wygląd

Na przełomie XIX i XX wieku przeprowadzono kompleksową konserwację mauzoleum, rekonstruując większość malowideł i inskrypcji. Dzięki temu wnętrze odzyskało swój pierwotny, barokowy charakter i do dziś stanowi jeden z najważniejszych zabytków Legnicy, przyciągający turystów i miłośników historii.