O ludziach, chaosie i próbach normalności. Marek Żak opowiadał o powojennej Legnicy

Powojenna Legnica, miasto tworzone w pośpiechu, niepewności i chaosie pierwszych lat po 1945 roku, była tematem spotkania autorskiego z Markiem Żakiem, które odbyło się w Provincia Cafe przy ulicy Złotoryjskiej. Historyk i pracownik Muzeum Miedzi opowiadał o swojej książce „Czerwony Młyn. Historie z powojennej Legnicy”, poświęconej mało znanemu, a jednocześnie niezwykle barwnemu okresowi w dziejach miasta.  Nazwa legnickiego lokalu nawiązywała do paryskiego kabaretu Moulin Rouge, a miejsce stało się jednym z najbardziej znanych punktów życia towarzyskiego w mieście tuż po wojnie.

Marek Żak mówił o powojennych mieszkańcach Legnicy i realiach, w jakich przyszło im żyć

Spotkanie, które poprowadził znany legnicki dziennikarz Artur Guzicki, szybko przerodziło się w rozmowę o mieście, które po wojnie musiało zbudować się niemal od zera. Marek Żak mówił o Legnicy jako miejscu, do którego ludzie przyjeżdżali z różnych stron kraju, często bez planu, bez zaplecza i bez pewności jutra. To oni, w trudnych realiach politycznych i społecznych, tworzyli codzienne życie miasta.

To byli ludzie, którzy przyjechali tutaj w 1945 i 1946 roku na zupełnie nieznaną sobie ziemię i musieli sobie jakoś w tych ekstremalnych warunkach poradzić. Tak naprawdę to oni tworzyli miasto, mając za murem garnizon radziecki i ogromny powojenny chaos – mówił Marek Żak.

Autor podkreślał, że książka nie jest jedną zwartą opowieścią, lecz zbiorem krótkich historii, które razem składają się na obraz Legnicy z pierwszych powojennych lat. To opowieści o ludziach, miejscach i zdarzeniach, które w większości nie przebiły się do oficjalnych narracji historycznych.

Czerwony Młyn jako symbol powojennej Legnicy

[FOTORELACJA]23562[/FOTORELACJA]

Tytuł książki jest świadomą grą słów. Nawiązuje do jednego z najbardziej rozpoznawalnych lokali rozrywkowych powojennej Legnicy, ale jednocześnie do koloru jednoznacznie kojarzonego z realiami tamtych czasów. „Młyn” oddaje atmosferę miasta, w którym wszystko działo się szybko, chaotycznie i często w sposób nieprzewidywalny.

To zbiór krótkich, czasem sensacyjnych historii z pierwszych powojennych lat. Piszę tam o sprawach kryminalnych, ciekawych postaciach związanych z Legnicą, miejscach, dawnych zakładach pracy, a także o sporcie, który wtedy się rodził, czy próbie powołania zawodowego teatru, co udało się dopiero wiele lat później. Te wszystkie opowieści składają się na obraz miasta zamknięty w tym symbolicznym Czerwonym Młynie – dodał Marek Żak.

W książce znalazły się również historie o charakterze kryminalnym. Marek Żak, zapytany o takie wątki, które trafiły do publikacji, wspomniał o sprawie niewyjaśnionej do dziś.

Jeżeli chodzi o historie sensacyjne, to oczywiście są to opowieści kryminalne. Jedną z głównych jest nierozwiązana do dziś, przynajmniej oficjalnie, sprawa zabójstwa podchorążego ze szkoły oficerskiej KBW w Legnicy. Udało mi się dotrzeć do dokumentu, który wprost mówi o tym, że sprawcami byli osobnicy posługujący się językiem rosyjskim – wyjaśniał Marek Żak.

Obok tematów trudnych i mrocznych autor w swojej książce przywołuje również historie związane z codziennością powojennego miasta. Mówi o miejscach, które dla wielu mieszkańców Legnicy do dziś mają szczególne znaczenie. Wśród nich znalazły się między innymi kino Polonia, późniejsze Ognisko oraz inne obiekty, które po wojnie zaczęły pełnić funkcję punktów spotkań i kultury.

Spotkanie w Provincia Cafe było okazją nie tylko do rozmowy o książce, ale też do wspomnień i refleksji nad tym, jak kształtowała się tożsamość miasta w pierwszych latach po wojnie.  Książka „Czerwony Młyn. Historie z powojennej Legnicy” jest dostępna w kasach Muzeum Miedzi oraz w Provincia Cafe przy ulicy Złotoryjskiej, gdzie odbyło się spotkanie z Markiem Żakiem. Z pewnością warto do niej zajrzeć, by poznać tę powojenną Legnicę.

Skąd wziął się tytuł książki „Czerwony Młyn”

Tytuł książki nawiązuje do Czerwonego Młyna, jednego z najbardziej znanych lokali gastronomiczno-rozrywkowych powojennej Legnicy. Miejsce to działało przy ulicy Grodzkiej i już w pierwszych latach po wojnie stało się ważnym punktem na mapie miasta. Nazwa lokalu była inspirowana słynnym paryskim Moulin Rouge, co w tamtych realiach miało swoje znaczenie. Dla mieszkańców była to namiastka wielkiego świata i odrobina koloru w trudnej, powojennej codzienności.

Czerwony Młyn był miejscem spotkań, rozmów i zabawy. To tam legniczanie przychodzili, by potańczyć, posłuchać muzyki i na chwilę zapomnieć o chaosie pierwszych lat po wojnie. Lokal szybko stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i popularnych miejsc życia towarzyskiego w mieście. W książce Marka Żaka Czerwony Młyn nie jest tylko nazwą lokalu, ale symbolem tamtego czasu i ludzi, którzy próbowali budować normalność w zupełnie nowych, często bardzo trudnych warunkach.