Unikatowe eksponaty wykonane z drewna, kości i poroża oraz ceramiki, w tym kilkadziesiąt zachowanych w całości naczyń można zobaczyć w Muzeum Miedzi na wystawie „Grzybiany. Dolnośląski Biskupin i jego tajemnice”.

Pobliskie Grzybiany to niezwykle miejsce na mapie stanowisk archeologicznych w Polsce i Europie. Odsłonięte w 1959 r. nad brzegiem Jeziora Koskowickiego olbrzymie konstrukcje drewniane sprawiły, że Grzybiany porównywane były do Biskupina, grodu kultury łużyckiej z połowy VIII w. p. n. e. W lokalnej tradycji niemieckiej miejsce to znane było jako „Burgstell”, czyli miejsce obronne, jednak w piśmiennictwie archeologicznym pojawiło się dopiero w 1938 roku. Jego odkrywcą był nauczyciel szkoły powszechnej w Grzybianach Edmund Leuschner, który poinformował o pozostałościach osady ówczesne władze konserwatorskie. Wiek osiedla, określonego w archiwalnym sprawozdaniu jako obronne, ustalono na podstawie znalezionych na powierzchni fragmentów ceramiki na późną epokę brązu i wczesną epokę żelaza.

Pierwsze badania wykopaliskowe na cyplu półwyspu podjęto ponad dwie dekady później. W wyniku obniżenia się poziomu wód Jeziora Koskowickiego latem 1959 r., w niższych partiach strefy przybrzeżnej archeolodzy stwierdzili obecność znacznej liczby fragmentów ceramiki. Podjęte wówczas wykopaliska pozwoliły na odkrycie znakomicie zachowanych konstrukcji drewnianych, stanowiących element zabudowy osiedla.

Archeolodzy powrócili nad Jezioro Koskowickie latem 1970 r. w związku z planowaną na terenie półwyspu budową dużego ośrodka turystyczno-sportowego. Udało się wówczas rozpoznać i zadokumentować imponujące konstrukcje drewniane przebiegające wzdłuż brzegu Jeziora Koskowickiego oraz towarzyszący im falochron. Pomiędzy elementami konstrukcji odkryto liczne zabytki, m.in. zachowane w całości naczynia, przedmioty wykonane z kości i poroża, ozdoby z brązu, a także unikatowe wiosło drewniane oraz przedmiot stanowiący najprawdopodobniej radło.

Podczas kolejnych badań w następnych latach odkryto rozległą pracownię brązowniczą, uznawaną za jeden z największych tego typu obiektów odkrytych na ziemiach polskich. Pochodzą z niej zachowane w całości i fragmentach ceramiczne formy, łyżki i tygle odlewnicze, odpady produkcyjne, fragmenty zniszczonych lub uszkodzonych przedmiotów brązowych. Wiele zabytków, na przykład stemple i bransolety ceramiczne, czy zawieszka zoomorficzna (tzw. wołek), ma unikatowy charakter. W 2010 r. w centrum osady założono niewielki wykop (3x15 m), który potwierdził zarówno niezwykłe bogactwo kultury materialnej, jak i skomplikowany układ nawarstwień archeologicznych osiedla ze schyłku epoki brązu i wczesnej epoki żelaza.

Wystawa, będąca podsumowaniem projektu z lat 2013-2014 pn. Grzybiany. Osada nadjeziorna z epoki brązu i żelaza dofinansowanego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przybliża zarówno wyniki badań archeologicznych, prezentuje najciekawsze zabytki sprzed ponad 2500 lat, odkrywa jednocześnie tajemnice osady znad Jeziora Koskowickiego. Na wystawie zaprezentowano unikatowe eksponaty wykonane z drewna, kości i poroża oraz ceramiki, w tym zbiór kilkudziesięciu zachowanych w całości naczyń. Wystawie, którą do końca roku można oglądać w Muzeum Miedzi, towarzyszą odczyty, warsztaty i lekcje muzealne skierowane do dorosłych oraz dzieci i młodzieży.[FOTORELACJA]11954[/FOTORELACJA]