Klatka dla ptaków - Czy to świat próbuje nas zamknąć w klatce, czy może sami budujemy sobie pręty klatki z cudzych oczekiwań?

Klatka dla ptaków (The Birdcage) w reżyserii Mike’a Nicholsa, wszedł do kin w 1996 roku.
 

Obsada:

• Robin Williams – Armand Goldman
• Nathan Lane – Albert Goldman (drag queen o scenicznym pseudonimie Starina)
• Dan Futterman – Val Goldman (syn Armanda)
• Gene Hackman – senator Kevin Keeley
• Dianne Wiest – Louise Keeley
• Calista Flockhart – Barbara Keeley

Fabuła

Film opowiada historię pary gejów – Armanda i Alberta – którzy od lat tworzą szczęśliwy związek i prowadzą w Miami nocny klub drag queen. Ich życie zostaje wywrócone do góry nogami, gdy Val, syn Armanda z wcześniejszego związku, ogłasza, że zamierza się ożenić z Barbarą, córką ultrakonserwatywnego senatora. Aby zyskać akceptację przyszłych teściów, Val prosi ojca i jego partnera, by na czas wizyty „udawali normalną rodzinę”. Prowadzi to do wielu komicznych, ale też wzruszających sytuacji.

Refleksja

Klatka dla ptaków to przede wszystkim film o miłości – partnerskiej, rodzicielskiej i rodzinnej. Pokazuje, że prawdziwe uczucie nie potrzebuje pieczątek ani społecznej akceptacji. Wbrew stereotypom, dwóch mężczyzn potrafi stworzyć dom pełen troski, bezpieczeństwa i ciepła – zwłaszcza wtedy, gdy biologiczna matka nie chce być obecna w życiu dziecka.

Film obnaża zakorzenione uprzedzenia – te, które dziedziczymy po poprzednich pokoleniach i które wciąż próbują dyktować nam, co jest „normalne”. Tymczasem życie jest zbyt krótkie, by marnować je na nienawiść i ślepe stereotypy. Klatka dla ptaków, w zabawny, ale mądry sposób, przypomina, że miłość może być szczera, prosta i prawdziwa – niezależnie od tego, kogo wybieramy na partnera.

Robin Williams jako Armand Goldman

Williams zaskakuje powściągliwością – zamiast kaskady gagów i improwizacji, pokazuje stonowaną, pełną ciepła i autentyczności postać. Armand to odpowiedzialny, troskliwy ojciec, który – choć prowadzi ekscentryczny klub – w domu okazuje się spokojny, cierpliwy i pełen humoru. To on stanowi oś stabilności filmu. Williams gra z wielką delikatnością: widać w nim miłość do partnera, troskę o syna i gotowość do poświęceń. Widz naprawdę wierzy, że to człowiek, który kocha i którego kochają – a jego orientacja nie ma tu żadnego znaczenia.

[WIDEO]20322[/WIDEO]

Gene Hackman jako senator Kevin Keeley

Hackman tworzy rolę w zupełnie innym rejestrze. Jako ultrakonserwatywny polityk uosabia stereotypowego „obrońcę tradycji”, który boi się wszystkiego, co inne i nienormatywne. Postać balansuje między satyrą a dramatem – z jednej strony groteskowa, z drugiej boleśnie przypominająca realnych polityków, głoszących hasła o moralności, a wikłających się w absurdalne, nieetyczne sytuacje, które za wszelką cenę próbują ukryć. Hackman gra tę rolę serio, co w kontraście ze światem Armanda i Alberta potęguje efekt komiczny. Im bardziej senator trwa w swoich pozach, tym bardziej staje się śmieszny – aż do finału, w którym los zmusza go do spektakularnej przemiany.

Dlaczego to działa?

Williams i Hackman idealnie się uzupełniają: spokojny, kochający ojciec kontra spięty, oceniający polityk. Film, w zabawny sposób, pokazuje, że prawdziwa „normalność” nie zależy ani od orientacji seksualnej, ani od deklaracji politycznych, lecz od tego, jak traktujemy innych ludzi.

Przez lata instytucje religijne i tradycyjne narracje próbowały wmówić, że „inność seksualna” to równoznaczność z dewiacją. Łatwiej było obarczyć winą „tych innych”, niż dostrzec, że patologie, zdrady i brak odpowiedzialności zdarzają się w każdym środowisku. Klatka dla ptaków rozbraja ten stereotyp, pokazując rodzinę homoseksualną pełną ciepła i wzajemnej troski, zestawioną z „tradycyjną rodziną”, w której królują hipokryzja i pozory.

Albert (Nathan Lane), który ma na chwilę wejść w rolę „statecznej żony” Armanda, buntuje się przeciwko udawaniu. Jego cała osobowość zbudowana jest na autentyczności i odwadze bycia sobą. Nie potrafi – i przede wszystkim nie chce – kłamać. I właśnie tu kryje się kluczowe przesłanie filmu: największą wartością jest prawda o sobie samym. Dopiero gdy człowiek zdecyduje się żyć w zgodzie ze sobą i nie cenzurować życia innych, może zbudować autentyczne relacje i prawdziwe uczucie.

Film to świetna, bardzo zabawna komedia, ale mówi o sprawie niezwykle poważnej: że autentyczność zawsze wygrywa z hipokryzją. To nie gej, kochający drugiego mężczyznę, jest „nienormalny” – lecz społeczeństwo, które wymaga od niego życia w kłamstwie.

Klatka dla ptaków uczy, że maski, które zakładamy, mogą chronić przed oceną świata, ale jednocześnie odbierają nam wolność. Ten film przypomina, że prawdziwe życie zaczyna się tam, gdzie kończy się udawanie. Dlatego warto go obejrzeć – by zobaczyć, że szczęście nie rodzi się w uprzedzeniach, konwenansach i pozorach, lecz w odwadze bycia sobą.